پارچه ترمه | تاریخچه و تار و پود این هنر ایرانی| یزد

دیدنی های سرزمین عزیزمان، ایران، تنها به سازه های تاریخی و جلوه های طبیعی ختم نمی شود و در جای جای آن می توان زیبایی های بسیاری را کشف کرد. با ورود به دنیای فرهنگ مردمان این مرز و بوم می توان شگفتی های تازه ای را به چشم دید و از تماشای آنها غرق در لذت شد. این دنیا هزاران رنگ را در خود جای داده و هر گوشه اش چهره ای متفاوت به خود گرفته است. برای لمس این دنیای جذاب می توان به سراغ غذاهایی رفت که نشان از فرهنگ و آداب و رسوم هر دیار دارند و تجربه یک طعم تازه را برای مان ممکن می کنند و یا لباس های محلی را از نظر گذراند که رنگ و نقش چشم نوازی را پیش روی مان قرار می دهند. گاهی نیز می توان برای گشت و گذار در این دنیا به سراغ سوغات و صنایع دستی رفت و از بازی رنگ ها در آن لذت برد.

امروز می خواهیم شما را با خود به دنیای طرح ها و نقش ها ببریم و دمی را با محصول عشق و هنر مردمان این سرزمین بگذرانیم. قصد داریم که برای تان از ترمه سخن بگوییم؛ پارچه ای ارزشمند و خیره کننده که دل بسیاری از عاشقان فرهنگ و هنر دوستان را برده است و در بسیاری از مکان ها خودنمایی می کند. شاید بارها و بارها این دست بافت سنتی را دیده اید؛ اما آیا می دانید که چه دست هایی در کار است تا این جلوه هنرمندانه پایش به سبد خرید شما باز شود و جلوه ای تازه به خانه و زندگی تان بدهد؟ ..

 

ترمه | دست بافته ای ارزشمند

ترمه، یکی از انواع پارچه های نفیس ایرانی است که همه آن را با نقش بته جقه می شناسند. الیاف بسیار لطیف، تار و پود این دست بافته با ارزش را تشکیل می دهند و رنگ های مختلفی از آن در دنیای صنایع دستی یافت می شود. ترمه را در شهرهای مختلفی تولید می کنند؛ اما نامش بیشتر با یزد پیوند خورده و مرغوب ترین نوع آن در این شهر بافته می شود.

با نگاهی به پشت پارچه ترمه می بینید که پود در این قسمت به صورت آزاد است و تراكم زیادی دارد؛ اما روی پارچه کاملا صاف و یکدست به نظر می رسد. ترمه را از مواد اولیه مختلفی همچون کرک و پشم یا ابریشم می بافند و در آن از طرح ها و نقش های متنوعی استفاده می کنند. در فرهنگ لغت دهخدا این پارچه به این صورت توصیف شده است:

پارچه نفیسی که از کرک بافند و یا پارچه ابریشمی که قسمتی از شال است و رنگ های متعدد و گل و بوته دارد.

برخی ترمه را واژه‌ای هندی می دانند؛ به معنی درخت سروی كه در حالت خضوع و خشوع در مقابل عظمت الهی سر فرود آورده است. این محصول در گذشته برای تن پوش ثروتمندان و لباس‌های فاخر، اشرافی، پرده، جانماز و خلعتی استفاده می‌شد و امروزه نیز از آن به عنوان پارچه مبلمان، پشتی و رومیزی و … استفاده می‌شود. در گذشته ترمه را با دست می‌بافتند و به آن «انگشت‌باف» می گفتند؛ اما در حال حاضر تولید آن نیمه دستی است و همه این پارچه را با نام ترمه می شناسند.

در یزد این پارچه اهمیت ویژه ای دارد. مردم این دیار پارچه ترمه را به عنوان پشتوانه‌ مالی، نسل اندر نسل در جهیزیه دختران جای داده اند. در ایام محرم پارچه های ترمه دست باف، زینت بخش علم‌های دسته‌های عزاداری می شوند و تا آخر ایام عزا بر روی آنها باقی می مانند.

منبع:

 

https://www.karnaval.ir/blog/yazd-unesco-world-heritage-site